Jeszcze kilkanaście lat temu wybór materiału do odbudowy zęba był ograniczony. Pacjenci byli skazani na „srebrne” amalgamaty lub korony na podbudowie metalowej, które często zdradzała sina linia przy dziąśle. Dziś wchodzimy w erę materiałów biomimetycznych – tak zaawansowanych, że idealnie naśladują one właściwości (wytrzymałość i estetykę) naturalnych tkanek zęba.
Wybór odpowiedniego materiału to klucz do sukcesu leczenia. Inne właściwości są pożądane w przypadku licówki na przednim zębie (maksymalna estetyka), a inne w przypadku korony na trzonowcu (maksymalna wytrzymałość).
Oto przegląd najważniejszych materiałów, z którymi pracuje dziś nowoczesna stomatologia.
Ceramika Pełnoceramiczna – królowa estetyki
To grupa materiałów, która zrewolucjonizowała protetykę estetyczną. Dzięki wyeliminowaniu metalowego rdzenia, odbudowy pełnoceramiczne oferują niezrównaną przezierność (translucencję), identyczną jak w naturalnym zębie.
Tlenek cyrkonu (Cyrkon)
Często nazywany „ceramiczną stalą”. Cyrkon to materiał o ekstremalnej wytrzymałości mechanicznej, która dorównuje tradycyjnym konstrukcjom metalowym.
- Zastosowanie: idealny do odbudowy zębów w odcinkach bocznych (korony i mosty trzonowców), gdzie działają największe siły żucia. Coraz częściej, dzięki nowym, bardziej przeziernym wersjom (cyrkon wielowarstwowy), stosuje się go także w strefie estetycznej.
- Zalety: ekstremalna wytrzymałość, bardzo wysoka biokompatybilność (nie wywołuje alergii), dobra estetyka.
- Wady: w swoich starszych generacjach bywał zbyt matowy (nieprzezierny), co ograniczało jego zastosowanie w licówkach.
Ceramika szklana (np. Dwukrzemian Litu – E.max)
To obecnie złoty standard w protetyce estetycznej, szczególnie w odcinku przednim.
- Zastosowanie: licówki, korony na zęby przednie, nakłady (inlay/onlay).
- Zalety: fenomenalna estetyka. Materiał ten można idealnie dopasować kolorystycznie i charakteryzuje się taką samą przeziernością jak naturalne szkliwo. Pozwala na bardzo precyzyjne i cienkie konstrukcje (licówki nie wymagają dużej preparacji zęba).
- Wady: mniejsza wytrzymałość mechaniczna niż cyrkon. Zazwyczaj nie stosuje się go do budowy długich mostów w odcinkach bocznych.
Metale – fundament wytrzymałości
Metale nie odeszły do lamusa. Choć w koronach są wypierane przez ceramikę, pozostają absolutnie kluczowe w dwóch obszarach: implantologii i protezach szkieletowych.
Tytan i jego stopy
Tytan to materiał numer jeden w implantologii. Jego największą zaletą jest biokompatybilność – organizm nie traktuje go jak ciała obcego. Wręcz przeciwnie, tytan ma zdolność do osteointegracji, czyli trwałego zrastania się z tkanką kostną.
- Zastosowanie: implanty śródkostne, łączniki protetyczne.
- Zalety: pełna biozgodność, lekkość, ekstremalna trwałość, odporność na korozję.
- Wady: w bardzo rzadkich przypadkach (u pacjentów z bardzo cienkim dziąsłem) może nieznacznie prześwitywać, dając szarawy odcień.
Dzięki tym właściwościom, nowoczesne implanty zębów Szczecin wykonane z tytanu (lub jego stopów, np. Roxolid) są uznawane za najbardziej przewidywalne i trwałe rozwiązanie w odbudowie braków zębowych.
Stopy chromo-kobaltowe
To tradycyjny materiał, bardzo twardy i odporny na ścieranie.
- Zastosowanie: główne zastosowanie to metalowe szkielety protez ruchomych (tzw. protez szkieletowych). Służy też jako podbudowa (czapka) w tradycyjnych koronach porcelanowych na metalu (PFM).
- Zalety: wysoka wytrzymałość, niska cena.
- Wady: może wywoływać reakcje alergiczne u niektórych pacjentów. W przypadku koron PFM – gorsza estetyka (brak przezierności).
Nowoczesne Polimery (np. PEEK)
To stosunkowo nowa grupa materiałów, która stanowi ciekawą alternatywę dla metalu i ceramiki.
PEEK (Polieteroeteroketon)
Zaawansowany polimer medyczny, który od lat był stosowany w ortopedii (np. w implantach kręgosłupa), a od niedawna zdobywa popularność w stomatologii.
- Zastosowanie: protezy szkieletowe (alternatywa dla metalu – są lżejsze i bardziej elastyczne), korony i mosty tymczasowe, a nawet niektóre łączniki implantologiczne.
- Zalety: bardzo niska waga, elastyczność (amortyzuje siły żucia, co jest korzystne przy implantach), kolor zbliżony do zębiny, całkowity brak metalu.
- Wady: niższa estetyka niż ceramika (jest matowy).
Jak wybrać mądrze?
Nie ma jednego, „najlepszego” materiału dla każdego. Wybór technologii zależy od indywidualnej sytuacji pacjenta:
- Do licówek i koron przednich: najczęściej wybierana jest ceramika szklana (E.max) ze względu na idealną estetykę.
- Do koron i mostów z tyłu: króluje cyrkon (ze względu na wytrzymałość) lub, budżetowo, porcelana na metalu.
- Do odbudowy braku zęba: złotym standardem jest implant tytanowy z koroną cyrkonową lub pełnoceramiczną.
- Do protez ruchomych: wybór toczy się między klasycznym metalem (chrom-kobalt) a nowoczesnym, lekkim PEEK.
Ostateczną decyzję o wyborze materiału należy podjąć w gabinecie, po wnikliwej analizie lekarza, który weźmie pod uwagę siły zgryzu, warunki w jamie ustnej i oczekiwania estetyczne pacjenta.
Dodaj komentarz